In het Engels worden ze false friends genoemd, in het Duits falsche Freunde en in het Frans faux amis, maar in het Nederlands noemen we ze valse vrienden. Valse vrienden zijn woorden uit verschillende talen die heel erg op elkaar lijken, maar toch andere betekenissen hebben.
Valse vrienden komen vaak voor in talen uit dezelfde taalfamilies, zoals het Nederlands, Engels en Duits. Dit taalfenomeen komt echter in elke taal(familie) voor. Wanneer je een andere taal leert, spreekt of vertaalt is het belangrijk om bewust te zijn van valse vrienden en geen taalfouten te maken.
Chips of crisps
Er zijn vele valse vrienden in de Engelse, Duitse, Nederlandse en Franse taal. Een goed voorbeeld van dit fenomeen is het woord chips. In Nederland zijn dat de knapperige aardappelchips voor bij een avondje filmkijken of een borrel. In Groot-Brittannië zijn chips echter frietjes. Als u dus in een Britse supermarkt naar chips vraagt, dan wordt u naar het gangpad met friet gestuurd. Voor Nederlandse chips zult u om crisps moeten vragen.
In de Verenigde Staten krijgt u echter weer iets anders als u om crisps vraagt. Daar krijgt u bij het vragen naar crisps een dessert aangewezen en moet u eigenlijk om potato chips vragen.
U kunt zich voorstellen dat het vertalen van deze woorden expertise en kennis vereist. En dat teksten naast vertalingen vaak ook aanpassingen naar lokale gebruiken nodig hebben. Het aanpassen van teksten op taalkundig én cultureel vlak wordt ook wel lokalisatie genoemd.
Een aantal voorbeelden van valse vrienden:
Eventual(ly)
Uiteindelijk, iets dat vaststaat
Eventueel
Mogelijkheid, maar staat niet vast
Actual / Actually
Werkelijk / Eigenlijk
Actueel
Hedendaags, aan de orde
Brutal
Wreed, gewelddadig
Brutaal
Brutaal
Meaning
Betekenis
Mening
Persoonlijk oordeel
Niedrig
Laag(hartig)
Nederig
Bescheiden
Rüstig
Kranig, energiek
Rustig
Kalm
Kleinkind
Kleuter
Kleinkind
Kind van iemands zoon of dochter
Winkel
Hoek (meetkunde)
Winkel
Onderneming waar goederen verkocht worden
Bonbon
Snoepje
Bonbon
Een (gevuld) chocolaatje
Chagrin
Verdriet
Chagrijn
Persoon in een ontevreden stemming
Mer
Zee
Meer
Water door land omsloten
Brave
Moedig, dapper
Braaf
Deugdzaam, goedig
Kortom, valse vrienden kunnen een valkuil voor vertalers zijn. Mocht er echter een valse vriend in uw teksten staan, dan kunt u erop rekenen dat de vertalers van Vertaalbureau Bothof er niet intrappen. Dankzij onze professionals kunt u er gerust op zijn dat ze worden ontmaskerd en u een correcte vertaling ontvangt.
