In 1972 zag de wereld én zag Vertaalbureau Bothof er heel anders uit. Tegenwoordig gebruiken we computers en werken we online samen, maar we zijn begonnen op typemachines, met vertalers die omringd door boeken op kantoor werkten. Benieuwd naar alle veranderingen? In dit blog lees je meer over de historie van Vertaalbureau Bothof.
Ons ontstaan
Gerrit Jan Bothof begon zijn carrière in 1963 bij de vertaalafdeling van Philips Glas en vanaf 1967 was hij hoofd van de technische vertaalafdeling. In 1972 besloot hij echter om zijn eigen vertaalbureau op te zetten. In het souterrain van zijn eigen huis werd Vertaalbureau Bothof geboren.
Na de oprichting van het vertaalbureau werd al snel meer personeel, zoals vertalers, aangenomen. Het uitgangspunt was (en is nog steeds) dat vertalers altijd naar hun moedertaal vertalen. Maar hoe vind je in de jaren ’70 in Nijmegen mensen die Frans, Duits, Engels of Spaans als moedertaal hebben? Om de beste mensen te vinden wierf Bothof vertalers in het buitenland. Engels vertalers werden dus vaak direct in Engeland geworven. En daarbij werd er meestal gezocht naar mensen met een voltooide vertaalopleiding.
Vertaalbureau Bothof raakte al snel bekend als een leverancier van zeer goede vertalingen. Onze vertalers bleken daarom soms moeilijk vast te houden. Eenmaal goed opgeleid bij Bothof, waren ze al snel in trek bij de vertaalafdelingen van grote bedrijven en ministeries.
De beginjaren: vertalen op typemachines
In de beginjaren van Vertaalbureau Bothof werden vertalingen heel anders dan nu gemaakt. Vertalers werkten op kantoor en werden omringd door papieren naslagwerken en woordenboeken. Zij spraken de vertalingen op cassettes in. Vervolgens werden die door typisten op elektrische schrijfmachines uitgewerkt.
Werd er een typefout gemaakt of moesten er andere dingen aangepast worden? Correcties werden met pen aangebracht op carbondoorslagen, waarna de typisten ze op de typemachine doorvoerden. En typefouten moesten eerst worden weggewerkt met correctielint en daarna moest het woord of de zin opnieuw getypt worden door de typisten.
De jaren ’80: investeren in innovaties
Bij Vertaalbureau Bothof hebben we innovaties in ons vakgebied altijd scherp in de gaten gehouden. Daarom kwamen in 1985 de eerste prijzige tekstverwerkers op kantoor. Met de tekstverwerker konden vertalingen veel sneller en gemakkelijker uitgewerkt worden. Vertalers gingen zelf typen en hele stukken tekst konden moeiteloos verplaatst en aangepast worden. Dat was veel gemakkelijker dan met correctielinten en carbondoorslagen werken.
De tekstverwerker bleek een uitstekende investering. Typisten waren niet langer meer nodig. Door deze andere manier van werken verschoof ook de manier van werken van het vertaalbureau. Van hoofdzakelijk het maken van vertalingen verschoof het accent naar het (projectmatig) plannen van vertalingen en het onderhouden van klantrelaties. Projectmanagers en accountmanagers kregen een grotere rol in het dagelijkse reilen en zeilen van het vertaalbureau.
Grote opdrachten voor de Europese Commissie
In 1989 slaagde Vertaalbureau Bothof erin om samen met een aantal Europese collega-vertaalbureaus een grote opdracht van de Europese Commissie te winnen. Het contract betrof vertalingen in en uit alle toenmalige Europese werktalen.
Voor dit doel was speciaal een consortium opgericht, dat nog vele jaren succesvol was bij het winnen van Europese contracten. Vertaalbureau Bothof groeide in deze periode snel. Op een gegeven moment telde het bureau maar liefst 16 interne vertalers.
Het bureau verhuisde diverse malen, in eerste instantie naar een grotere locatie en daarna weer naar een kleinere locatie. Bothof kon in de loop der tijd toe met minder ruimte, omdat steeds meer met externe vertalers werd gewerkt. Deze externe vertalers voldeden vanzelfsprekend aan de kwaliteitseisen, maar vertaalden nu vaak vanuit hun eigen huis en in veel gevallen vanuit het land van hun moedertaal.
De jaren ’90: het computertijdperk breekt aan
In de loop van de jaren ’90 van de vorige eeuw wordt er niet meer alleen getypt op de computers: vertaalhulpmiddelen (CAT-tools, afkorting voor computer-assisted translation) doen hun intrede. De werkzaamheden voor de Europese overheden hebben daar veel invloed op gehad.
Onze klanten kregen namelijk steeds vaker interesse in een eigen vertaalgeheugen voor een nóg betere consistentie van hun vertalingen. Bothof ging voor klanten werken met bestaande vertaalgeheugens, of bouwde die voor hen op. Het gebruik van CAT-tools, waarmee dergelijke geheugens kunnen worden opgebouwd en toegepast, werd dus een must.
In 1999 nam de heer Bothof, die toen al bijna 70 jaar was, afscheid. Vertaalbureau Bothof werd onderdeel van een groep bedrijven die zich op taal en communicatie richten. Uiteraard bleef de naam Vertaalbureau Bothof altijd bestaan en het bedrijf wordt nog steeds onafhankelijk gerund. Gerrit Jan Bothof overleed in 2020 op 90-jarige leeftijd.
En nu?
Het gros van het vertaalwerk vindt niet meer plaats op het kantoor van Bothof. In de afgelopen 50 jaar is een uitgebreid netwerk ontstaan van deskundige collega’s die overal ter wereld in het eigen kantoor hun werk kunnen doen. Vertalingen worden op computers, met behulp van vertaalsoftware, gemaakt. En de competenties en het werk van de vertalers worden constant gemonitord. Zo verloopt elk vertaalproject soepel en leveren we nog steeds de hoogste kwaliteit vertalingen, in lijn met de visie van onze oprichter vanaf 1972.
Er is dus heel wat veranderd in de afgelopen 50 jaar en de vertaalwereld zal ook altijd blijven veranderen en vernieuwen. Vertaalbureau Bothof volgt de veranderingen op de voet en investeert in de nieuwste technieken, zodat we altijd voorop blijven lopen. Dit jaar vieren we ons 50-jarig jubileum. Op onze jubileumpagina leest u in de loop van 2022 meer over zowel het verleden als de toekomst van Bothof en de vertaalwereld en proosten we op de komende 50 jaar.
